POEZI TE RINISE

 

-U botuan për herë të parë pas vitit 1990-

 

Nga Agim Xh. Dëshnica

 

 

VITI    I   RI

 

A të kujtohet vallë, ai çast?

Po vinte Viti i Ri!…

Deti  i  syve të  tu

përshkonte  sytë e  mi,

hetonte shpirtin tim,

dëgjonte pulsin,

zemrën time!

 

A të  kujtohet

si  humbën festat,

oh, ato vite  miturie

me ëndërra, fluturime?

 

Ai  ylber mbi urë,

ato  përcjellje

dhe ato ëndje?

 

Dëgjoja  zërin  tënd,

vështroja  sytë  e tu,

buzët, dlirësinë ,

por brengë e kohës më trishtonte.

Mos vallë  po iknin  yjet,

në gjurmë të  Plakut?

 

E  shenjta  pafajësi,

yje të rinj ëndërronte!

Vitin e Ri, pa hënë shkretëtire!

Diellin e shpresës,

pa zhgënjime!…

1. Tiranë,   31  dhjetor  1955

 

    

YJET DHE TI

 

A të kujtohet vallë?

Po shuhej dielli i skuqur

e humbte nëpër valë.

 

Me sytë drejtuar lart,

e flokët derdhur pas,

ngulmoje e rrëmbyer

me thirrma e plot gaz,

mbi hënë të vështroja

e yjet  e shkëlqyer

me radhë t’i numëroja.

 

Por unë i hutuar

sodisja sytë e tu,

e ç’bukuri u mbetej

yjeve pa fund?.

 

Një poezi,  më lusje,

për çka mban yjësia,

I lumtur pëshpërisja,

ti vetë je poezia!…

1952

 

 

VALET DHE TI

 

Ta dinje ti!

Sikur ta dinje!

Sonte mbi  shkëmb

ndanë detit rri,

e ëndërroj veç ty.

 

I vetëm mbi shkemb,

përqark vjen errësira,

por valët sulen

nën dritë të hënës,

radhazi drejt bregut.

Shkumëzojnë e gjëmojnë.

 

Mendoj e shoh

ndër vezullime,

sytë e tu si Joni.

Dëgjoj të pafundmen

këngë të detit,

zërin tënd,

që vjen me valët,

errësira shkon

e mbetesh vetëm ti.

———-

 

ME VJEN NDER MEND

 

Më vjen ndër mend

kur prehem në qetësi,

e Jonin, një brilant të  rrallë,

i mrekulluar e i magjepsur,

sodis nga lartësia.

Tek shndrin nën qiell jugor,

lodron me erën bredharake,

arrin në breg e shfryn e s’lodhet.

Gjëmon e shkumëzon.

 

Më vjen ndër mend,

ndërsa në largësi,

është veshur në të kaltërt,

e falet përëndimi.

Kur puthen me pasion,

të artat rreze shprese,

me retë që ndizen flakë

nga dashuri e diellit.

Më vjen ndër mend,

kur nata  i  ngjitet Çikës,

e hëna  hedh mbi ujë argjend,

e dallgët radhë pas radhe,

vrapojnë drejt shkëmbenjëve,

me këngët shekullore.

 

Më vjen ndër mend,

po ti më vjen ndër mend,

pagjumësi e natës,

sy zanë e valëve…

      ———                    

  Himarë  1960                                    

 

 

MEDITIM YJESH

U shfaqën yjet

në qiell varg,

mbi detin e pafund,

në mjegull meditimesh,

ndër  brigje lashtësish

mbi urë miqësish.

 

Po ti o yll, që shndrin më fort,

mbi flakë e vijë, në horizont,

ç’kërkon, ç’më thua,

me heshtjen dhe soditjen,

kur gjurmë e dritës tënde mbi ujë,

arrin këtu në breg

e hijen time përfton ?

 

O folmë !

Mos sheh atje në largësi,

në qiellin blu,

një flakadan,

që shndrin?

 

 

1960

              JONI BLU

1. Joni jonë nën breg, bruz e blu,
2. hapet magjishëm me valë e zhurmë,
3. qilim smeraldësh shtron në fund,
4. në guva  lahet  me rreze e shkumë.
6. Në gjoks shkëmbejsh suvalat varg,
7. thyhen, rrëzohen me shfryrje të thella,
8. shtyhen mbrapsht, humbasin larg,
9. tundin, anojnë lundra e vela.
11. Avuj, stërkala, stoli të dritës.
12. Nga algat  çohet  ylberi hark
13. mbi drurë e ajër, në maj’  të  Çikës,
14. shkëlqim e ngjyra  shpërndan përqark.
16. Rrëshkasin retë nga Llogaraja
17. ndehen e shtillen në fluturime,
18. ndërrojnë pamjet si në përralla,
19. skuqen e digjen në  flakërime.
21. Thirrje të lashta,  jehona, vozitje,
22. larg brigjesh joshje, mirazh, habi.
23. Gjëmim i mbytur, një çast fashitje,
24. por diç në zemër, më sjell trazi.
26. Liri e fllad,  freski gjithkund,
27. tisi i purpurt mbi  gulfe e shkumë,
28. n’ horizont diell e muzg, bruz e blu,
29. ulen mendueshëm, bien në gjumë.
30.        ————-

 

ZERA NE JON

 

Ta dinje ti, sikur t’a dinje!

I vetëm sonte,

në shkëmb ndanë detit,

vetëm rri e ty të sjell ndër mend.

A fle a s’fle

e zëri i fshehtë i zemrës,

arrin në zemrën tënde?

 

Në shkëmb tek rri,

më ngjan se ty të  shoh,

kur bredh me mjelmat e me valët.

Në ujë bien diamandë nga yjet,

shoh sytë e tu si Joni vetë.

Ndjej dorën tënde,  kur vjen pranë meje,

ndër valë dhuratë më sjell nga hëna,

argjend e ar.

 

Përgjoj, mbaj vesh,

të pafundmin rënkim shkulmesh,

të ndrydhur guvash tek gjëmojnë.

 

Kap zërin tënd mes zhurmësh,

të fshehtin zë, nga buzë petalesh,

me përkëdheli, më fton për ikje…

 

Larg bregut, në krahë të shpresës

larg hijesh, në gjurmë të dritës,

larg dhimbjeve, drejt ëndjeve.

Shkreti e zulm i kotësive, më kot hetojnë,

kureshtjen, soditjen time, në vela e dallgë.

 

Si mundem thinjat, duart, bekimin,

fjalën e urtë, të shënjtërive të humbas

dhe shkretë të lë atë prag të dashur,

për lumturinë,  larg mizorisë?

 

1960

 

 

FJALA

 

Shpërndahej poleni

nga lule pranvere,

trazonte flladi barin e blertë.

Fjala e ëmbël  sillej mes nesh,

e pyet syri syrin kur ndesh.

 

Copëza ylberësh përmes shkëlqimit,

gurgull e gurgull uji i burimit.

Era rrëmbente gjethe ulliri,

shpirti harrohej në krahë zefiri.

 

Karaburuni hedh gurë e re,

rëndojnë degët, hijet mbi ne,

zemra rreh edhe fjala hesht,

fjala aq e dashur dhe e thjeshtë.

Vala puth bregun nën lartësirë

e  ne shkëlqejmë në kaltërsirë.

Befas dëgjova nga buzët e tua,

përmes lotësh, fjalën të dua!…

 

 

Vlorë, Uji i Ftohtë 1954

 

 

SHI  NE  PRANVEREN  E VONUAR

 

 

Re, re, re, hiqen  zvarrë

në shtegun e humbur të yjev

me pelerinën e  zymtë

të dimërimit.

Bie shi ëndërrimesh,

lot përmallimi,

kur tej dritares hetoj

pranverën e vonuar,

ndiej zhurmërimë  oqeani,

zëra të largët,

kushedi se ku,

kushedi se ku…

Bie shi, bie shi, bora-akull

fle në skuta hijesh të ngrira,

rrjedhin ujra  nëpër drurë,

çuditërisht të zhveshur!

Në gji gemash të lagur,

gonxhet  struken e ankohen,

si ferishtet në djep,

asnjë lule, asnjë gjeth…

 

Shi, bie shi mendimesh,

mbi shtëpinë e ngrohtë,

muret e drunjtë spërkat,

si zog i hutuar çukit

në qelqet e dritares.

 

Mbrëmja  troket në derë

me kujtime muzgjesh,

me  trishtime, kur hëna

mbytej  në mjegullnajë.

 

Bie shi, bie shi,

mbi  shark  bredhash e pishash,

psherëtijnë, kanë mall, presin

kthimin e bukurisë së luleve,

ashtu si unë erë  vjollcash,

larg nga brigjet e dhimbjes sonë.

    ———

                          

 

MBARIM DIMRI

Mbi kodër rri, mes hijeshive.

Mendime zgjimesh më mbulojnë.

Hapësirë e gjerë në tokë e qiell

zbulon magjinë e bukurinë.

Mbi fushe, nën Dajt, i vetëm rri,

vështroj e ndjek si grisen retë.

Nga majat poshtë dëbora shket

e rrjedh në hon.

Dimri po shkon, dimri po ikën!

Pranverë e bardhë e Perëdisë,

pranvera ime,

nga shportë e artë në fushë e kodër,

lule e bar e gjeth shpërndan.

Dimri po ikën!

 

Pranverë e blertë,

pranverë e mirë e verdhë e all,

e bardhë e blu,

i ngjitet malit në krah të dritës

me fluturim të erës.

Dimri po i kën!

 

Çohem më këmbë me brohori,

braktis vetminë.

Harboj i lirë,

pranë çiltërive

e shfrej mes bujës,

pranë burimesh, pranë magjive.

Sythet e ahut mos ulërijnë?

Po vjen pranvera e ndjej, e shoh,

në shpirt, gjithçka më vlon.

Po ikën dimri !

 

Pranvera, Pranvera…

Vallë ditë e bardhë,

po vjen e botën zgjon ?

 

Tiranë,  1986

     

 

LULET  DHE ILUZIONI.

 

Oh!  lulet,  sa  i  dua,

nën fllad  e mbi përrua.

Me  gonxhe e petale,

të  bardha, portokalle,

të verdha, ngjyrë alle,

si deti.  O  ç’aromë!

Nga vesa, faqenjomë.

 

Po, janë  të bukura,

a  janë  të lumtura ?

 

Kjo vjollcë e mbetur shkretë,

nën degë e ferrë e  s’flet,

hepohet  mbi  përrua,

se dielli i ngrohtë u zgjua .

 

Kur  rryma  zbret  e nget,

mbi gurë dredhon, zhurmon,

ah!  vjollcë  e  lumturuar,

mbi ujë  e  pasqyruar,

si flutur valëvitet,

larg  ferrash malit  ngjitet.

Oh  sa  i  dua  lulet!

 

 

ARRATISJA E HIJEVE TE NATES

 

Mos fli,  lëre  ëndrrën,

dil  e veshtro  lart,

mbi  hënargjendën,

kurorën e artë

yjet fërfëritës ,

nga buron veç dritë

nëpër  kaltërsitë.

 

Mos fli mbaj vesh

atje, në  brigje

ku  mbarrojnë shtigjet,

ujrat shkumëzojnë,

hidhen e gjëmojnë,

vorbull  e vorbull,

gurgull e gurgull.

 

Hijet e murme po arratisen

rrëzohen teposhtë shpatit,

Malet  e fushat u mërtisen

me vellon e lehtë të flladit.

 

Mos fli, çohu!

Toka  u zgjua, merr frymë qetë,

agimi  i shpresës i praroi retë,

mbi shpate,  gryka e maja,

mbi pisha e bredhnaja

mbi repe e shkozë

i përskuqi avujt

tutje  mbi  lëbozë*

———–

1990

* Lëbozë-horizont.

 

RRJEDHA DHE KENETA

 

Rrjedha e pastër

arratisur  nga kroi në agim

nën qiellin e kaltër

përçon  hare

tek zbret e ndritur

në liri

ndër shkumëzime

nga guri në gur.

Diku  me zhurmë

më tej oshëtimë.

 

 

Mandej jashtë  pyjesh

nëpër natë, pa hënë e yje

ah! shuhet, hesht dhe humbet,

në zymti, trishtim,

tutje në kënetë…

 

1997

 

 

U  R  A  T

 

Mbi urë hapet harku i ylberit.

Shtatë harqe mbajnë në shpinë

një urë të gurtë.

Shtatë ngjyra lozin

ndër harqe  lashtësie.

 

Brofin valët, shtyhen e ikin,

me murmurimë e uturimë,

me frymë gryka malesh,

me pasqyrime rrepesh,

bedenash e muresh epikë.

Me ritme kohe kalon në urë,

grupi i ndërtuesve

ngarkesa  e këmbimit

varg i dasmorëve.

turmë qytetarësh,

karvan fshatarësh,

studentë e dijetarë.

 

Për miqësi u vemë të mirëve,

na mbrrin shpesh

ndihma e bujarëve.

 

Çdo urë.

lidh brigje dashurish,

si breg i zgjatur ngjan.

në tokë e ajër, jug-veri,

Ndaj sundimtari urat shemb,

kur vjen një çast paniku,

por  rishtas  ngrihen hijshëm lart

më lart se ngjyrat e ylberit

e marrin trajtë flatrash,

drejt dritës mbi tokë e oqean.

 

2005

      

 

 

NE VETMINE E HESHTUR

 

Në vetminë e heshtur,

më zu malli

për mikeshën

poezinë,

arratisur

matanë valësh

tej përflakjesh

në kërkim të krojeve

në gjurmë zanash

e sokolash.

lugjeve  e maleve.

 

Çel dritaren e përgjoj,

befas era me duhi

largon perdet

hyn me yjet e thëllimin

shpërndan fletet,

rrëzon penën

shuan ëndrrat

ndez mendimet

mbush vetminë

me zëra largësish,

e fjalë mirësish.