Ky cikel poetiko-letrar ( poezi dhe proza te shkurtëra) u shkëput nga libri në përgaditje për botim, titulluar “ Koha përtyp flakë”, nga gazetari, poeti dhe prozatori Zef Pergega. Prurjet e reja në këtë libër, që për nga numri e kalon numrin e 25 librave nga ky autor, i cili ka vite që po punon shumë në fushën e letrave shqipe, duke i dhuruar letërsisë një pasuri të larmishme letrare. Në përgjithësi libri dallohet, për humorin fin dhe nëntekstin, por edhe për përshkrimet e ndjeshme, realizuar cilësisht bukur. Metafora është një nga mjetet më të përdorura të këtij autori. Kjo duhet tu ketë rënë në sy lexuesve në gjithë krijimtarinë e tij. Metafora e stolis edhe një bisedë të zakonëshme, jo më krijimtarinë letrare. Ju kujtojmë librin e parë të poetit, “Dheu i Atit”. Pa pretenduar analizen e librit, urojmë ta ndjeni shijen e ketij arti, pasi ta lexoni.
Pjetër Jaku
ATY KU U LINDA
Njё frymё e ngujuar
Nёn gurin e kalasё Bassania
Palmat me degёt e gjata thyejnё muzgjet e lashtё
Frengjitё me sy numёrojnё
Hingёllimat e kuajve tё mbrapshtё
Henёn e gjakosur e zuri brenda
Porta e hekurt e stёrgjyshit
Lumi Mat me dallge tё dalldisura
Pastron rrёnimin e baltosur tё vatanit
Aty ku u linda
Deti njerёzve u hedh krahёt dhe u bёkon zanin
Dhe rrёnjёt e lisave levizin me gjuhёn e tyre nёn Dhe
Eshtrat e martirёve i mban nё duar si trofe!
BESE ME BURRA
Pertej liqenit te syrit
Anes Bunes
Taraboshi si nje rrap me thinja
Brinjeve te Drinit
Lidhur me spirancen e fundin nje thesar
Buze kalterimeve te Matit
Ora ngecur gureve te strallit
Ne Rodon mbi vale peshon nje yll
Brenda gjoksit te kalase se Kastriotit
Ulurimat e hijenave mbollen
Me dhembe kafshimi nje pyll
Midis detit te pakripe
Ujet shterr e ne t’u u mbyte
Nen shputa qe me djeg dheu i bregut
Prej lekures se gjarperit te rrases se thate
Adrese e paadresuar nyje na lidhin rete
Nuk po shoh asgjekundi Ura
Si te lidhim bese me Burra!
KULLA E UNIT
Kulla e Unit
S’e ka gjirin jashte
Si kunata e vogel
E murosur Rozafe
Kulla e Unit ne diaspore
Shatervan me shurre
Katarakt i shkordhtë
Flasin e hidhen prap me fise
Ne tavolinen e menderes
Te lene pa hise!
PLESHTI MBRET
Kur i pane vagabondat dhe militantet
Qe hypen ne karrike
Dale, se nga skutat tona dolen
Pse po cirren e po lebetiten?!
Prej sikletit a lezetit
Per tu dukur mbi te tjeret
Pleshti thirri: “Une jam mbret!”
Kerceu lart si frajerat
Si faqja e zeze nen jestek!
PABURRAT E KOMBIT
Po vijne paburrat e kombit
Te medhenj
Me pak se nje meter permbi toke
Vetja u duket permendore
Qe te mos bien
Kur shkojne ne nevojtore
Puthabythesit i mbajne perdore!
TRYEZA E PARE
Krye dashi pa brire
Rrugezuar me zullufe
Ca byshkyem
Shtien puf-pufe
Tavolina e pare e gjate e gjate
Si bisht prasi
Kush te ia fusi njeri- tjetrit
E kush te ia rrasi
Nje dite e shtrydha
Me sa fuqi ne grusht
Me gjithe mbulese
Nje pike yndyre
S’e qiti ajo shtrese
Kurrizin e njeriut te mire
E perdorin si zgare
Hane e pine
Qen e zagare
Vec tu thone jeni te pare…!
NJESHIT NEN ZERO
Shkule gjarperin tend
Qe galuc te rri ne shpirt
Kohen e preve shkurt sa nje hap morri
Fjalen e helmuar e perzive ditezi
Gjeneral me spaleta horri
Kurr nuk shkove pas bujkut
Fshat prej fshatit fjala tu kalb
Era e keqe tu ngjit nga pas
Gjere ne enderr pa spaleta gjeneral
Nje kasolle te zeze mban per zemer
Mbi supin filxhan lavdi
Lartesise se mikut ia thyen qafen
As baba i kenges folkut
As prind i vargut
Gjere tek perflajka e muzgut
Aktor ne lojen e brumbullit!
MULLARI I GRAMIT
Nje mullar grami me shoqata
Ne diaspore te perdredhur filo-filo
Greke-serbe-malazeze e qe besa edhe turke
Disa me frak te shkurter
E disa me brekushe te gjata
Ne derrasen e zeze te kraharorit pa kocka
Shqip i mbushem me dekorata
Eh, te tjereve u thane:
Ikni tutje: 100 vjet lehet ne demostrata!
YLBERI MBI QERPIK
Prag agimi e endi njё ёndёrr
Mbi suprinё tё valёs
Me sqep tё pulёbardhёs
Ylberin e zbriti mbi qerpik
Largёsinё e bregut tё ndarё
Me njё mision biblik
Frymё e guackёs njё sirenё
Ndjell psallma e shpirtit te bardhё
Pjergull qё mё mban peng!
SHTOJZOVALLJA
Shtojzovallja mё e re
Bijё e shkulmit tё detit
Nёn hijen e mrizit
Ra nё gjunjё dhe u lut
Se do tё jetё bijё e plisit
Vallёzimi i yjeve u ndal para syve tё saj
Horizonti i fjalёs e mori nё krah
Puthja i ka mbetur e pasfshirё nё ball!
ATEHERE…PO TANI
Pёrballё hekurit tё ftohtё
Ngroheshim nёn lekurё tё vetmisё
Mbёshtjellё me leckat e psheretimave
Nё botёn e çmendurisё
S’na duhej deti, hena e as bregu
Kur dielli na thoshte: “Natёn e mirё”
“Se nesёr do tё lind mbi gurra e kroje!”
Nё qetёsinё e liqenit
Pulebardhat e engjejt
Vallezimin i yjeve
E merr pёrdore krushqit e delfinёve!
Copen e prones lypin
Si lypёsi i pabukё
Perrёnjeve tё verbuar vozisim
Dritёzhubrosur nёn sunduk!
MUZAT, KROJET E PAVDEKESISE!
skicë
Muzat nuk shterrin kurrë. Ato janë si krojet e argjendta të pavdekësisë. Prej kanionit te Cemit ato dalin si bleta prej hojeve te mjaltit dhe shperthejne si drite yjesh mbi supe te bjeshkeve qe mbi sy e kane hedhur plisin e bardhe dhe shpati nuk e heq nga krahet xhamadanin e trimerise se malesorit e, fluturat mbi xhubleta thurin ngjyra e kenge.Misteret e Malesise jane si drita e xixellonjave qe nuk mund ti kapesh. Duhet te kthehesh disa here se dicka ke lene mangut. Nuk ta marrin per te keq por shfaja e krenarise se tyre aq madherisht te ben qe te mos e humbasesh fillin dhe njeriu mbetet pengu I vemendjes. Uje rrjesh e bora shkrihet, lulet celin e rrenjet e lisave shtrihen gjate ne logun e kuvendit, duke gdhedur ne deje muza te reja. Ata luajne bukur me vasha e me shqerra.Vasha malesore qe me shoqeronte me imagjinaten e bukur te syve te nje deti qe trazohet brenda vetes, por qe njerezve u fal bukurine e vales me hijen e dilelit, i harronte njerezit, e pas saj ne cdo levizje bënte sfilatë me krahët hapur, duke u këndellur me gjithё Malesine ne ngjyrat e bukra te saj, a thua se ishte ringjallur Shota, Nora apo Tringa për ti ridimensionuar legjendat e tyre në kohë moderne, mbi kakine e Deciqit, ku Ded Gjo’luli shpalli lirine e Shqiperise. Bukuria eshte motiv, por edhe pamundesia per ta arritur ate e stolis kureshtjen dhe zjarrin e ndez mbi vetull te muzes poetike. Keshtu me ka ndodhur ne Malesi, por nuk e di a i mora prej shpirtit te gurit te saj dhe pjergulles me kacurela ne tanen e mrekullive te pa zbuluara krojet e mushtit te vargjeve qe nuk shterrin kurre?! E tek po me perteritej ky mendim nje flutur pushoi mbi supin e saj. Kjo pjalmuese ylberike pas bletes, ishte kthyer nga mergimi. Veshur transparente me nje fustan ngjyre dielli ne perendim me fund qendisur me penj te zinje, ku ndriconin disa luspa te badha si ne nje xhublete malesore. Pasi mori ngrohtesi nga vasha ajo fluturoj. Per ku?! “Te mbedhe nektarin e vargjeve qe frymojne ne dy shpirtra!” -tha vasha qe ishte mesuar me fluturat e vendit te vet. Vargjet gjithmone i njomin buzёt nё dedikim! Ne pritje u shkrine rrezet ne liqenin e enderres. Po kerkoja me sy mjelmen. Zemra kishte rene ne gjunje dhe u lutej loteve. Engjelli me solli nje kupe te kuqe bakri, ku nje zane lahej nen shiun e bekimeve. Heshtat e syve me grushtin e shkendijave m’a mbanin plagen gjalle! Lumi i Cemit rridhte me gurgulima sikur nuk do te ndalej kurre,
si nje plage shekullore dhe vasha rendte me shputat e pranveres te kapte fatin ne velat e enderres…rrini urte o ju brenga! Se draperi hyjnor eshte si hena!
Zef Pergega
