Dimri këtë vit do të bëj shumë i ashpër, -më tha një ditë Bani, çobani më i vjetër, por dhe më i kujdesshmi, në njërën prej tufave me deleve,. 

    Dhe ashtu ndodhi vërtet. Reshjet filluan pa ndërprerë qysh në muajin tetor dhe vazhduan më pas me ngrica. 

    Në njërën prej këtyre ditëve të muajit janar, unë i detyruar, edhe pse temperaturat shënonin nën zero, po shkoja në punë me motorçikletë. Pështjellimi i erës që krijonte motorçikleta, ma kishte mpirë fytyrën dhe ngrirë duart në timon.

    I ndodhur në këto kushte, qëndrova në klubin që ndodhej në gjysmën e rrugës, me mendimin se do të merrja një të ngrohur, pse jo të pija edhe një konjak, pasi kisha dëgjuar se, kur temperaturat janë të ulëta, një konjak të ndihmon në qarkullimin e gjakut duke i dhënë nxehtësi trupit.

     E piva, qetë-qetë, për të zgjatur kohën në atë ambient të ngrohtë dhe, më pas, vazhdova rrugën për në qendër të kooperativës, e cila nuk ishte më shumë se tre kilometra prej aty.

    Tek ecja, i përqendruar, para meje në krahun e djathtë të rrugës, më tërhoqi vëmendjen një njeri i cili bënte një ecje të çuditshme.

    U afrova duke ulur shpejtësinë dhe pashë një burrë të moshuar, që ecte zbathur në asfaltin e ngrirë. Vura re që ai ecte në majë të gishtave, me qëllim që të kishte një kontakt sa më të vogël me ngricën dhe dukej sikur kërcente.

    E ngadalësova shpejtësinë dhe ktheva kokën nga ai kur e parakalova, me mendimin se po të më ngrinte dorën për ta marrë, do ta merrja, por ai as që e ktheu kokën.

    Ishte jo vetëm i moshuar, por edhe i veshur keq.

    Vazhdova rrugën dhe pyesja veten:

    -Çfarë e ka detyruar këtë plak, të dali në këtë të ftohtë, zbathur dhe i veshur mos më keq?

     Me këto mendime, mbërrita tek zyrat e kooperativës dhe, pasi mora një ngrohje në zyrën e planit, e cila ia bënte mirë shërbimin sobës, shkova në zyrë dhe po lexoja informacionet dhe evidencat që kishin futur poshtë derës një natë më parë.

    Tek vazhdoja i qetë duke lexuar, ma tërhoqi vëmendjen në korridor, një zë i dridhur që fliste dhe i ankohej arkëtares, që ndodhej përballë me zyrën e blegtorisë.

    -Po pse moj Merjo, ti sikur më the, që po të bëja një kërkesë do më rritej pensioni.

    Unë e bëra kërkesën siç më the ti dhe pensioni nuk më është shtuar. Ç’të bëj unë me këto pesëqind lekë? (të vjetra). Unë mendova të blija një palë opinga sot, me që do më rritej pensioni.

    S’di pse më shkoi mendja menjëherë tek i moshuari që pashë në rrugë. Pa e bërë të gjatë, hapa derën dhe para meje u shfaq, po ai njeri enigmatik, i transformuar nga të ftohtit, nga skamja, apo nga mosha. Ndoshta nga të treja bashkë.

    Pa humbur kohë e pyeta:

     -Nga je xhaxha?

     -Nga Baltëza, – m’u përgjigj ai, me një zë që tregonte, se i qenë shuar të gjitha shpresat, të cilat e kishin prurë në pikë të mëngjesit, në zyrat e kooperativës.

    -Dëgjova se i keni premtuar që do t’i rritet pensioni? pyeta arkëtaren.

    -Unë nuk e kam atë kompetencë, – më shpjegoi ajo, por unë, i thashë, që të bëj një kërkesë me që jeton i vetëm dhe në raste të tilla, me vendim të kryesisë të kooperativës, ligji e parashikon të marri ndihmë ekonomike. Por, siç je dhe vete dëshmitar, kryesia nuk është mbledhur që t’i shqyrtojë kërkesat, kështu që do ngelet për muajin tjetër.

    Ndërkohë, që unë bisedoja më arkëtaren, hallexhiu më shikonte herë mua dhe herë arkëtaren, sikur donte të sigurohej, se cili nga ne do të ishte shpëtimtari i tij.

    U ktheva nga ai dhe i thashë, me dashamirësi:

    -Po xhaxha. Kryesia nuk u mblodh për muajin që shkoi, por ti mos u bëj merak për këpucët se atë punë do ta rregullojmë. Hajde me mua!

    Ai më ndoqi pas pa mëdyshje, sikur donte të besonte që e gjeti shpëtimtarin.

     Shkuam të dy bashkë në dyqanin e fshatit që ndodhej përballë zyrave dhe i thashë, shitësit të sillte një palë këpucë, nga ato të Gjirokastrës.

    I veshi me mëdyshje, sikur donte të thoshte: – Ç’ke ndërmend të bësh, se unë nuk kam lekë?

    -Një numër më të madh, -i thashë përsëri shitësit,- pasi e pashë që mezi i veshi.

Pasi u sigurova që i rinin mirë, pyeta për çmimin.

    -Gjashtëdhjetë e shtatë lekë, -më tha ai,- duke vënë buzën në gaz, që më linte të kuptoja të mos i futesha asaj pune. 

    Tre apo katër djem të rinj, u afruan dhe nisën të qeshnin. Njëri më tha, si me shaka.

    -I harxhon lekët kot, se me këtë dimër që po bën sivjet, ai nuk ka për t’i gëzuar ato këpucë.

    -Keni punë tjetër?! – U thashë atyre, në shenjë qortimi. – Me që s’e përballoni dot punën në këtë të ftohtë, shkoni dhe ngrohuni në shtëpi, mos u merrni me punët e të tjerëve!

     Futa dorën në xhep, të sigurohesha sa lekë kisha me vete. E dija që s’i kisha të gjitha, por po bëja llogari sa do t’i ngelesha borxh shitësit.

    Numërova dyzet e pesë lekë. Veçova prej tyre një pesë lekëshe, ta kisha për çdo emergjencë dhe i thashë shitësit:

    -Njëzetë e shtatë lekë do t’i sjell nesër.

    -Pa problem, – më tha ai. Teksa numëronte lekët, xhaja mbante këpucët në dorë dhe ende s’më kishte falënderuar. Ndoshta nuk arrinte ta kuptonte, se çfarë po ndodhte.

    Si për t’i dhënë të kuptoj që janë këpucët e tij, i thashë:

    -Vishi, dhe t’i gëzosh!

    -Jo, do lajë një herë këmbët se i kam me baltë.

    -Mirë, ashtu bëj, – dhe i zgjata dorën.- Kalofsh mirë dhe mos dil nga shtëpia, pa kaluar ky dimër i ashpër!

    Ai ma shtrëngoi dorën, me të gjithë forcën e tij të shteruar dhe më pa drejt në sy, pa e lëshuar atë për disa sekonda.

    -Ta bëftë Zoti jetën, ashtu siç ke dhe shpitin, more djalë! – dhe e ktheu kokën në anë tjetër, pasi një pikë loti e tradhtoi në cep të syrit.

    U largova pa e zgjatur, për të mos e vënë në pozita të vështira atë varfanjak, por që nën ato rrobe të grisura kuptova që fshihej një shpirt fisnik.

    Kaluan muaj dhe dimri u largua duke marrë me vete, shumë të moshuar të cilët ushqeheshin keq dhe nuk kishin mundësi të ndiznin as zjarrin në mungesë të druve.

    Disa prej tyre mbijetuan, pasi shkonin nëpër parcela, dhe mblidhnin kërcejtë e pambukut që ishin tharë nga dimri.

    Kur mendoja, se e kisha harruar historinë e xhajës nga Baltëza, në një nga ditët e zborit, tek rrinim në hijen të pishave në bregdet të Semanit, duke treguar barsoleta, një zborist, nga fshati Baltëz, -më tha,- duke buzëqeshur:

    -Na i trego pak atë historinë e Nexhipit, se është e lezetshme.

    -Për cilin Naxhip e ke fjalën? – e pyeta.

    -Klarinetistin, atij që i bleve këpucët.

    -Pse i bie klarinetës ai?

    -Tani s’ka si t’i bjerë, se mezi mbushet me frymë, por në kohën e Zogut ai bridhte me kalë me shalë dhe e merrnin bejlerët nëpër dasma dhe ahengje, pasi ka qenë klarinetisti më i mirë në Myzeqe, për atë kohë.    Ajo jetë e qejfeve e la, edhe pa martuar.

    -Po ti nga e di që i kam blerë këpucë?

    -Ma ka thënë vete ai. Unë e kam komshi dhe, një ditë tek po i vija ca plasmas sipër kasolles, pasi i fuste ujë, ma tregoi historinë e këpucëve. Nuk ta dinte emrin, por më tha, një djalë me motor dhe unë e mora me mend se vetëm ti ke motor atje dhe sekretari i byrosë. Me që sekretari s’i njeh këto punë, i binte që të ishe ti.

    -Po si është Nexhipi tani, se kam kohë që s’e kam parë, të vijë të marrë pensionin?

    -Ka qenë ca kohë sëmurë, por tani është ngritur. E di çfarë ndodhi, pasi u nda me ty?

    -Jo, nga ta di.

    Ai nuk i veshi këpucët, sepse nuk donte t’i bënte pisë dhe, kur po vinte rrugës për në fshat, tek ura e Baçinozit, e panë disa vajza që po i hidhnin nitrat grurit në parcelë. Njëra prej tyre e pyeti:

    -Xhaxha, përse i mban këpucët në dorë dhe ecën zbathur në këtë të ftohtë?

    -I kam këmbët me baltë, – ua ktheu ai, – dhe nuk dua t’i bëj pisë, se i kam të reja.

    -Prit aty xhaxha, – i tha vajza-.

Nxori nga çanta e bukës, shishen me ujë, që kishte marrë për të pirë, ja lau këmbët, i veshi çorapet e saj, më pas, edhe këpucët dhe i tha: -T’i gëzosh këpucët!.

    Vajzën nuk e di se kush është, më tha Nexhipi. Nuk ia mësova dot emrin, por atë ditë mësova se paska njerëz të mirë, të cilët i ruan dhe i dërgon Zoti, për të na ndihmuar ne fukarenjve.

    Xhesti i vajzës, ishte përtej humanizmit, mendova atë çast. Atë mund ta bëj vetëm një njeri që e ka shpirtin e madh. 

    Një falënderim i dhashë, nga shpirti asaj vajze që as e njihja dhe as e përfytyroja dot.

     Kaluan disa muaj dhe një ditë gushti, më troket në derën e zyrës, Landi, fqinji i Nexhipit. Përshëndeti duke buzëqeshur dhe vendosi mbi tavolinë një qeskë me fasule. 

    -Ç’është kjo? – E pyeta.

    -I ke nga Nexhipi. Më la porosi që të them, se vërtet nuk i kam të bahçes, sepse unë nuk e punoj dot tokën, por i kam mbledhur në parcelë kokërr më kokërr, nga ato që rrëzonte kombajna gjatë shirjes.

     Vura buzën në gaz dhe, ndërkohë ndjeva një vlerësim dhe mirënjohje, nga ai artist, të cilin jeta e kishte përbuzur.

    Të faleminderit, -i thashë Landit,- për mundimin.    Bëji të fala dhe falënderoje Nexhipin që më kujton. 

I thuaj, kur të vijë për të marrë pensionin të trokasë edhe në këtë derë, se kam dëshirë ta pimë një kafe së bashku.