Mr. Fejzulla ABDULLAI
POZITA GJEOGRAFIKE DHE GJEOSTRATEGJIKE E GADISHULLIT BALLKANIK-
FAKTOR PËR PARAQITJEN E KONFLIKTEVE TË ARMATOSURA
Gadishulli Ballkanik me pozitën e vet është i pozicionuar në Evropën
Juglindore. Ndaj në fillim në vija të shkurta do t’i tregojmë kufijt e
Evropës Juglindore si rajon më i madh, e pastaj kufijt e Gadishullit
Ballkanik, në suazat e të cilit, në këtë shkrim, do bëhet fjalë për
destabilizimin dhe paraqitjen e konflikteve të armatosura në
historikun e shtetit jugosllav.
Evropa Juglindore.- Shumë autorë janë të mendimit se Evropa Juglindore
përfshin një hapësirë më të gjerë në krahasim me Gadishullin e
Ballkanit. Kufiri i saj fillon prej Austrisë në veriperëndim gjer në
Turqi në lindje, ose më saktë, prej Vjenës gjer në Stamboll. Madje,
prej Karpateve gjer në Adriatik. Në këtë gjeohapësirë është përfshirë
Podunavja e Mesme në veri, dhe në jug Gadishulli i Ballkanit që
përfshin hapësirën në jug të rrjedhjes së Danubit dhe, prej grykës së
Savës në Danub, gjer në lumin Kupa.
Gadishulli Ballkanik.- Ky gadishull në veri me Evropën Qendrore, kufi
e ka rrjedhjen e mesme dhe të poshtëme të lumit Sava dhe të poshtëmen
të Danubit. Nga tre anën e tjera është i rrethuar me ujra detare. Në
lindje dhe juglindje e rrethon Deti i Zi dhe deti Egje, kurse në
jugperëndim dhe perëndim Deti Jon me Adratikun.
Disa cilësi të vendpozitës faktor për destabilizim të rajonit
Gadishulli i Ballkanit në suazat e Evropës Juglindore, ka një pozitë
gjeografike të privilegjuar dhe gjeostrategjike të rëndësishme. Ndaj
mund të thuhet se nga rajonet e tjerë të Evropës, ka një dallim mjaft
të theksuar sepse paraqet një hapësirë neutrale dhe është urë kaluese
ndërmjet Evropës dhe Azisë. Me këtë pozicionim mundësohet edhe lidhja
e Evropës Veriore me Mesdheun në jug. Pra, si zonë e këtillë, Ballkani
mundëson lidhjet nga lindja në perëndim dhe nga veriu në jug. Ky është
rast i veçantë që nuk e ka ndonjë rajon tjetër në Evropë, ndaj për
këtë arsye aty janë gërshetuar edhe interesar e fuqive të kohës.
Lindhjet natyrore kanë mundësuar që aty të kryhen shumë transakcione
ekonomike në mes perëndimit e lindjes të pasur me lëndë të para. Këtë
e ka dëshmuar historia e rajonit. Karakteristikat natyrore-ekonomike
kanë ndikuar që aty të ketë edhe interakcione gjeokulturore. Gjatë
kohës aty janë kryer migrime të mëdha popullative të cilat kanë
mundësuar që aty të ketë një përzierje mjaft të theksuar të kulturave
të ndryshme, të lindjes me të perëndimit të cilat paraqesin një mozaik
etnik të rallë. Sot aty i ka tre popuj me kultura të ndryshme:
shqiptarë, grekë dhe sllavë. Këto kultura në mes tyre dallojnë në
gjuhë, alfabet dhe përkatësinë konfesionale. Sllavët e grekët kanë
besimin e njëjtë, kurse gjuhë dhe alfabet të ndryshëm. Shqiptarët nga
të dy grupet e përmendura dallojnë në gjuhë dhe alfabet dhe
pjesërisht në besimin fetar.
Cilësitë e përmendura natyrore, ekonomike e kulturore, sipas
vlerësimit të shumë politikanëve të dalluar që merren me çështjen e
Ballkanit, kanë ndikuar që ky rajon, nga njëra anë të jetë në qendrën
e historisë botërore dhe, nga ana tjetër të jetë viktimë e politikave
hegjemone të fuqive të mëdha në të kaluarën dhe gërshetim i interesave
të tyre në kohët e sotme, gjë që solli gjer në paraqitjen e
konflikteve të armatosura në pjesën perëndimore të rajonit ( kjo pjesë
prej vitit 1998 quhet me emërtimin politik Ballkani Perëndimor),
ndërmjet shteteve të posashpallur nga ish republikat e Jugosllavisë së
shpërbërë.
Karakteristikat e këtilla gjeohapësinore kanë ndikuar që rajoni i
Ballkanit historikisht të ketë një përzjerje të kulturave të ndryshme,
gjë që nuk e ka asnjë rajon tjetër në Evropë. Kështu, p.sh., kur në
vitin 395 perandori romak Teodosie e ndau Perandorinë në atë të
Lindjes dhe atë të Perëndimit; madje kur në vitin 1054 kisha krishtere
ndahet në pravosllave-bizantine e lindjes dhe katolike e perëndimit,
u mundësua që edhe Evropa të ndahet në dy civilizime- të lindjes e të
perëndimit. Si kufij të kësaj ndarje në Ballkan, disa autorë e marrin
lumin Drina.
Megjithatë, ndarja e këtillë vazhdoj gjer në shekullin e 15 e të 16
kur gadishulli u okupua nga Perandoria Osmane. Me marrjen e Stambollit
shkatërrohet Perandoria Bizantine, pastaj osmanllinjtë e okupojnë
Bullgarinë, Serbinë, B. e Hercegoninën dhe Malin e Zi. Pastaj okupohen
shumë troje të vendeve përreth. Okupimi i këtillë nga një fuqi e
kohës, solli në ndryshime të dalluara gjeopolitike në rajon.
Ndryshime të këtilla nuk solli vetëm okupatori osman, por edhe vetë
popujt qe banojnë në rajon.
Kush e ka destabilizuar rajonin?
Hapësira që e përfshinte Jugosllavia e shpërbërë, nga republikat e të
cilës u krijuan shtete të reja, tani u quajt me emrin Ballkani
Perëndimor. Ndaj në vazhdim do bëhet fjalë për destabilizimet politike
të përcjella me konflikte të armatosura në këtë rajon.
Ballkani Perëndimor, edhe pse për nga madhësia ka një sipërfaqe të
vogël, në pikëpamje etnike dhe konfesionale përbën një mozaik të
veçantë që dallon nga rajonet e tjera të Evropës Jugore.
Aty, siç është e njohur, veç shqiptarëve që janë më të vjetër, jetojnë
edhe popuj sllavë të imigruar me dyndje, duke e detyruar popullatën
vendase (iliro-shqiptare) që t’i lëshon vatrat e veta dhe të shkojë në
vende më të sigurta për jetesë. Me okupimin e rajonit ata synuan që
t’i marrin vendet me pozitë gjeostrategjike. Në fakt kanë dashur në
tërësi ta marrin pjesën qendrore, përkatësisht luginën e Moravë
-Vardarit, dhe madje, të kenë dalje edhe në detin Adriatik dhe në
detin Egje. Këtë qëllim ata gjer diku e patën realizuar. Me dhunë ata
e okupuan pjesën qendrore e perëndimore. Këtu ata krijuan shtetet e
veta. Në pjesën qendrore të rajonit shtetin e krijoj Serbia, dhe në
pjesët e tjera shtetet i krijuan popujt e tjerë sllavë. Edhe pse
shtetet sllave u krijuan në trojet ilire, me sipërfaqe të madhe dhe me
pozite strategjike, ata, duke dashur më tepër, nuk mbetën të kënaqur
me hapësirat që i gllabëruan nga vendet fqinje. Moskënaqësinë më të
madhe, kuptohet, e patën serbët. Ky popull duke patur qëndrim
gjeopolitik, kurdoherë ka synuar që të ketë dalje në det, përkatësisht
në Adriatik dhe në detin Egje, gjë që do t’i mundësonte të ketë
lidhje ujore me iteneraret botërore. Mirpo, megjithatë, qeveria e
këtij vendi nuk pati dot mundësi ta mbrijë këtë qëllim. Duke mos qenë
politikisht e kënaqur, kurdoherë ka synuar që ta destabilizojë
Ballkanin. Qëndrime të këtilla kanë patur edhe popujt e tjerë sllavë.
Politikat ekspanzioniste sllave, në radhë të parë serbe, situatën në
rajon më tepër e ashpërsuan në fund të shekullit 19 dhe fillim të
shekullit 20. Në këtë kohë qenë implikuar edhe interesat e fuqive të
mëdha. Për fillimin e shekullit 20 sipas disa analistëve Ballkani qe
“fuçi baruti” ( ne do të thoshim që edhe shek. 21 është i tillë, por
me tri vatra konflikti: Maqedoni, Kosove e Bosnjë). Në dy dekadat e
para të këtij shekulli aty qenë shkaktuar tre luftëra, dy me karakter
rajonal dhe një me karakter botëror. Luftëra të përgjakshëme aty qenë
shkaktuar edhe në dekadën e fundit. Për shkak të moszgjidhjeve
territoriale, përkatësisht kufitare, aty çdo herë ka pasur ngatëresa.
Çdo luftë ka sjellë luftë tjetër, dhe çdo ndërrim kufijsh ka sjellë
ndërrim të kufijve të tjerë. Me fjalë të tjera, Ballkani vazhdimisht
ka qenë i destabilizuar. Disa analistë janë të mendimit se aty fshihet
“çelsi i paqës së ardhëshme”. Shkohet akoma më tutje, se aty gjendet
fitili i një eksplozivi shumë më të madh që mund të shkaktojë edhe
luftë të tretë botërore! Kështu janë të mendimit disa analistë
politikanë. Nga kjo parashtrohet pyetja: Kush mund të jetë shkaktar i
një katastrofe të këtillë e cila mund të fillojë në rajonin e
Ballkanit e jo në vendet e tjera të botës së civilizuar? Duke parë
rjedhojat historike të rajonit, mud të thuhet se shkaktar për një
konflikt me përmasa të mëdha, mund të jetë vetëm ai shtet që
udhëhiqet me një politike agresive- ekspanzioniste që për piksynim,
veç të tjerave, ka edhe okupimin e trojeve të huaja, për të cilat
pretendon se i ka të veta.
Me aspirata të tilla, përkatësisht me interes më të madh për zgjerim
teritorial dhe për dalje në det (pasi këtë nuk e ka), edhe pse me
pozitë qendrore në rajon, është Serbia.
Aspiratat territoriale serbe kanë destabilizuar Ballkanin Perëndimor
Ndrryshimet gjeopolitike që kanë ndodhur në të kaluarën dhe në kohët e
fundit në Ballkan, janë si rjedhojë e aspiratave të saj territoriale.
Kuptohet, çdo shtet në rajon ka synuar që të përfshijë sa më tepër
vend por, natyrisht, këtë është munduar ta realizojë në mënyrë
diplomatike, por jo çdoherë Serbia. Ky shtet i pozicionuar në pjesën
qendrore, asnjëherë nuk ka qenë i kënaqur me hapësirën që pat
përfshirë brenda kufijve të veta. Ndaj, duke përkrahur idenë për
krijimin e një Serbie të madhe, ka qenë burimi kryesor i paraqitjes së
shumë konflikteve dhe luftërave të armatosura gjatë dy shekujve të
fundit. Karakteristika kryesore e politikës Serbe gjatë kësaj periudhe
ka qenë mosdurimi ndaj nacionaliteteve dhe përkatësive fetare të
tjera. “Është i paktë numri i shteteve në Evropë, të cilët prej vitit
1875 gjer sot të kenë shkaktuar kaqë konflikte të armatosura, dhe që,
prej vitit 1804 (Kryengritja e parë serbe) gjer më 1991, për shumë
herë ta ketë zgjeruar territorin e vet, edhe prap të mos jetë e
kënaqur”- nënvizon studiuesi kroat D. Pavliçeviq. Nga kjo shihet se
konfliktbërës, në të kaluarën e në kohët e fundit, është vetëm Serbia
e udhëhequr me politikën e vet nacionalshoviniste e ekspanzioniste.
Gjithashtu, sipas këtij studiuesi, nuk ka popull fqinj në rajon
(priashtuar Rumunët) me të cilin nuk kanë luftuar serbët dhe që nuk i
kanë marë territor gjatë dy shekujve të fundit. Madje ata kanë patur
një qëndrim diskriminues bile edhe racist ndaj pakicave kombëtare
brenda territorit serb. Rast i këtillë është me Shqiptarët,
Hungarezët, Gjermanët dhe me Turqit e muslimanët në Sanxhak e në Malin
e Zi. Brenda territorit të vet është bërë edhe spastrim etnik.
Asnjëherë territori serb nuk ka qenë i rrezikuar nga vendet fqinj, por
e kundërta, vendet fqinj kanë qenë të rrezikuar nga vetë Serbia,
konstaton ky studiues i dalluar në fushën shkencore.
Synimet serbe për zgjerim territorial kanë shkaktuar kriza
Sipas shumë autorëve mund të shihet se zgjerimi territorial, shkaktimi
i krizave të përhershëme, konfrontimeve dhe luftërave, ka qenë
politika konstante e jashtme serbe që e kanë inplementuar të dy
dinastitë dhe të gjitha qeveritë, në të kaluarën e sot dhe që qe e
përgatitur në Beograd. Me fjalë të tjera është synuar, sipas
mundësive, zgjerim nga të katër anët. Qeveria qendrore serbe
vendosmërisht është munduar të krijojë të ashtuquajturën Serbi e
Madhe. Mirpo që të krijohej një shtet me përmasa të mëdha, duhej të
okuponte territore të huaja. Sipas tyre, vendet që do t’i përfshinin
në hapësirën e vet, i quanin si të tyre.
Për krijimin e një Serbie të Madhe, qeveritë serbe janë bazuar në dy
fakte historike, sipas tyre, mjaft të rëndësishëm. Fakti i parë
bazohet në shtetin mesjetar serb (shek. 14), i cili qe krijuar në
hapësirën e çliruar të Mbretërisë Bizantine. Ky shtet pat dalë në tre
dete, ndaj dhe në politikën serbe pat mbetur dëshira për krijimin e
një mbretërie ballkanike me dalje në det. Ky pat qenë opcesioni
kryesor i tërë udhëheqësve serbë, politikanëve dhe shkencëtarëve gjatë
shek. 19 e të 20.
Fakti i dytë bazohet në ekzistimin më vete të patrikanës pravosllave.
Kështu, patrikana e Pejës e cila i ka patur nën administrim të gjitha
kishat e manastirët në të gjitha vendet të cilat i patën marrë
okupuesit osmanllinj, të ketë ingerencat e pavarura.
Duke u bazuar në këto fakte, në kohën e krizës së madhe lindore
(1876-78), Serbia pat shkatuar dy luftëra kundër Turqëve. Shumë autorë
janë të mendimit se politika serbe ka qenë më agresive prej vitit
1903, kur në pushtet vjen dinastia Karagjorgjeviq. Prej kësaj kohe
Serbia ka dashur që të shkatërrojë Turqinë e Austro-Hungarinë dhe t’i
rëmbejë territoret e tyre. Veç kësaj ka dashur të merr Malin e Zi,
Maqedoninë, Kosovën, B. e Hercegovinën, Kroacinë, Vojvodinën e
Sanxhakun. Këtë qëllim, ajo pjesërisht e mbrijti gjatë dy luftrave
ballkanine kur e morri Kosovën dhe me Bullgarët e Grekët e ndajti
Maqedoninë. Mirpo nuk pati dot mundësi ta merrte Shqipërinë, sepse kjo
e fundit më 28.XI.1912 në Londër qe pranuar si shtet i pavarur.
Aspiratat hegjemoniste serbe dhe ekspanzioni territorial, me këtë nuk
muarë fund. Në dekadën e dytë të shek. 20, me mbarimin e luftërave
ballkanike të cilat ajo i shakaktoj për rëmbimin e mëshumë teritoreve,
dhe pasi nuk qe e kënaqur me atë që morri, ajo duke e sulmuar
Austro-hungarinë që kish okupuar tokat perëndimore të Ballkanit, qe
shkaktare për fillimin e Luftës se Parë Botërore dhe, pastaj, me
mbarimin e kësaj lufte, t’i merrte vetë keto hapësira. Pas mbarimit të
luftës, me ndihmën e fuqive të Antantës, ajo doli fituese, por
hapësirat në perëndim që i ëndërronte s’pati dot mundësi t’i
gllabërojë. Megjithatë, ajo u zgjerua në veri e në jug. Në veri e
morri Vojvodinën (Baçkën, Banatin e një pjesë të Sremit). Në jug e
morri Sanxhakun e Kosovën. Për një kohë të shkurtër e pat edhe
Madedoninë. Ndërkaq, në këtë kohë krijohet mbretëria e SKS që prej
vitit 1929 quhet me emrin Mbretëria Jugosllave. Ky shtet u krijua me
kërkesën e fuqishme të qeverisë serbe pa vullnetin e njësive të tjera
që hynë në këtë përbërje. Kjo mbretëri me okupimin nga ana e
Gjermanisë hitleriane, u shpërbë.
Vitet e dyzeta të shekullit të kaluar qenë shansë tjetër e
hegjemonizmit serb. Në këtë kohë krijohet përsëri shtet jugosllav, i
cili gjersa u shpërbë në vitin 1991, e ndërroi disa herë emrin, vetëm
e vetëm për të kënaqur aspiratat serbe për dominim. Gjatë gjithë kësaj
periudhe kohore në pushtet ka dominuar poltika serbë. Shqiptarët,
kuptohet, pasi nuk i kanë takuar popullatës sllave (serbe) kanë qenë
të margjinalizuar në politikën shtetërore. Ata (shqiptarët) edhe pse
më të numërt prej tre kombeve të tjerë që krijuan republikat e veta
(Maqedonët, Malazezët e Sllovenët) , nuk patën mundësi që të krijojnë
një gjë të tillë.
Në fund të shekullit të kaluar Serbia tentoi edhe njëherë që të kriojë
Serbinë e Madhe duke synuar që t’i merr tokat perëndimore të cialat
s’pati dot mundësi t’i merr gjatë luftrave ballkanike e pas LPB, por
me këtë, pasi pësoi disfata të paparashikuara, morri fund realizimi i
idesë dhe projekteve qeveritare për krijimion e një shteti të madh
serb, i cili do dominonte në një pjesë të Ballkanit, ose, siç quher
sot, Ballkani Perëndimor. Vitet e nëntëdhjeta të këtij shekulli qenë
vendimtarë për krijimin e shteteve të reja në rajon. Qeveria
fashistoide serbe e udhëhequr prej një komunisti (bollsheviku)
ultranacionalist dhe pro rus, nën hijen e mbrojtjes së integritetit
territorial të Jugosllavisë social-komuniste e cila po shpërbëjësh,
shkaktoi luftëra të përgjakshme gjenocidale dhe spastrime etnike që
s’i ka parë asnjëherë historia e Ballkanit. Shkaktar i krizave dhe i
luftërave që u shkaktuan në trojet e Jugosllavisë së shpërbërë qe
vetëm Serbia e askush tjetër.
Edhe në fundin e shekullit të kaluar Serbia qe shkaktare e
konflikteve të armatosura
Në fundin e shekullit të kaluar hapësirën e Ballkanit Perëndimor e
patën përfshirë ndryshime të theksuara gjeopolitike dhe demografike
të përcjella me konflikte të armatosura. Në këtë hapësirë të çqetësuar
qe pozicionuar Jugosllavia titiste e themeluar gjatë Luftës se Dytë
Botërore. Pas vdekjes së udhëheqsit të këtij shteti artificial, filloj
shperbërja e cila në vitet e nëntëdhjeta qe përcjellë me konflikte të
armatosura.
Edhe pse në këtë shtet ekzistonte një federalizëm formal, aty qenë
paraqitur shumë gabime- kështu mendonin serbët. Megjithatë nënvizon
Pavliçeviq (studiues kroat), në vend të serbëve dhe mbretit të tyre,
tërë pushtetin e muar komunistët me Tito-n në krye. Pasi me këtë
politikë titiste nuk u pajtuan serbët, ata së shpejti e muarë aparatin
shtetëror, qeverinë qendrore, komandën në ushtëri dhe diplomacia u
serbizua tërësisht, konstaton ky studiues në shkrimin e tij “Velika
Srbija-izvor stalnih kriza i ratova” (shqip: “Serbia e Madhe- burim i
përhershëm i krizave dhe luftërave”). Në këtë kohë kur Jugosllavia
serbizohej, shumë pjesë serbe ekonomikisht qenë favorizuar më tepër.
Në këtë kontributin më të madh e patën Sllovenia dhe Kroacia. Ndërkaq,
duke u paraqitur një moskënaqësi tek kroatët, në vitin 1971 paraqitet
revolta e quajtur “Hrvatsko proljeqe” (“Pranvera kroate”), e cila
brutalisht u shtyp nga regjimi komunist. Nga ky shkak udhëheqsia
komuniste në vitin 1974 mundësoi të aprovohet kushtetutë e re, me anën
e së cilës republikave u jepen të drejtat e shtetit, kurse myslimanëve
boshnjak u jepet statusi i kombit.
Megjithatë, moskënaqësi përsëri ka ekzistuar. Çështja kosovare akoma
nuk pat qenë e zgjidhur. Kërkesat e popullatës shqiptare të Kosovës të
cilat pasuan një vit pas vdekjes së Tito-s, qenë kategorikisht
hedhur. Me kërkesat e kosovarëve në radhë të parë nuk u pajtuan
serbët, ndaj reagimi i tyre ka qenë i menjëhershëm duke ja tërhequr
autonominë Kosovës. Procesi i shpërbërjes së Jugosllavisë siç shihet,
fillon pikërisht aty. Në vitin 1986 Akademia e Shkencave Serbe me
paraqitjen e Memorandumit e ringjalli planin për Serbinë e Madhe.
Ultranacionalisti e shovenisti Sllobodan Millosheviqi, në fjalimet
famëkeqe të tij, vazhdimisht apelonte që kjo ide të realizohej me
paqë ose luftë, por duke përkrahur më tepër këtë të dytën, gjë që më
vonë edhe ashtu ndodhi. Pas shkatërrimit të Lidhjes Komuniste të
Jugosllavisë (1990), më 1991 Serbia me ushtërinë jugosllave të
serbizuar, së pari e sulmon Slloveninë e pastaj Kroacinë. Në Slloveni
lufta zgjati vetëm rreth dhjetë ditë, kurse në Kroaci më gjatë
(1991-95) duke u shndërruar në një kasaphanë të vërtetë që nuk ka parë
asnjëherë historia e Ballkanit e më gjerë. Numri i viktimave e i të
plagosurve ka qenë tejmase nga të dy palët. Ndërkaq, pas disfatave që
i përjetoj në këto dy luftëra, Serbia filloi ngadalë të tërhiqet nga
ideja për shndërrimin e Jugosllavisë në Serbi të Madhe. Mirpo,
megjithatë, me shpresë se do del ngadhnjimtare, ajo e sulmon Bosnjë e
Hercegovinën. Edhe në këtë luftë qe e zhgënjyer. Aty pati disfatë të
madhe spese veç të tjerave, nuk pati dot mundësi t’i merr hapësirat
për të cilat ëndërronte për kohë të gjatë. Në këtë mënyrë, nënvizon
Pavliçeviq, “…përfundon ëndrra dyshekullore mbi Serbinë e Madhe, për
mbretërinë e Dushanit, për daljen në det, për Serbinë si hegjemone e
Ballkanit si dhe “për të gjithë serbët në një shtet””.
Shpresa e fundit Serbisë i mbeti në Kosovë
Me mbarimin e tre lufterave ne tre shtetet e posa formuar te ish
republikave jugosllave ku Serbia pësoi disfata të paparashikuara, tani
ajo krejt forcat e saj politike e ushatarake i orientoj në jug,
perkatesisht ne hapesiren e Kosovës. Këtu qëllimi i saj qe që
definitivisht ta okupojë Kosovën (kuptohet, pa shqiptarët). Kjo qe
edhe shpresa e fundit e Serbisë millosheviqjane. Mirpo, megjithatë ajo
këtu hasi në një qëndresë të fortë të shqiptarëve të cilët qenë
organizuar në një ushtëri të përbërë nga të rinj shqiptarë nga të
gjitha trojet shqiptare. Qëllimi i kësaj ushtërije qe që t’i mbrojë
hapësirat shqiptare dhe të çlirohet njëherë e përgjithmonë nga çizma e
kulçedrës përbishëse serbe.
Përkundër qëndresës heroike të shqiptarëve të Kosovës, Sërbia edhe
këtu hyri në një luftë të përgjakshëme. Lufta filloj më 28 shkurt të
vitit 1998, pas sulmit të ushtërisë jugosllave në fshatrat Likoshan
dhe Qirez të Drenicës. Prej kësaj date gjer më 23 mars të vitit 1999
lufta u zhvillua në mes Ushtërisë Çirimtare të Kosovës (UÇK) dhe
forcave militare jugosllave. Bashkësia ndërkombëtare duke i parë
pasojat e paparashikuara që do t’i sillte kjo luftë, qe e detyruar që
vetë të angazhohet në detyrimin e Serbisë që ta ndalë luftën e të
largohet nga territori i Kosovës. Këtë ajo e bëri me ndërhyrjen e
forcave të Aleancës Veriatlantike (NATO). Më 24 mars 1999 ajo i filloi
bombardimet e caqeve ushtarake jugosllave. Me përkrahjen tokësore të
UÇK-së ajo i detyroj forcat jugosllave (serbo-malazeze) të udhëhequra
nga ultra nacionalisti dhe kasapi i ballkanit Sllobodan Millosheviq,
cili u detyrua të nënshkruaj kapitullim në qershor të vitit 1999 në
Kumanovë, të tërhiqen nga hapësra e Kosovës njëherë e përgjithmonë.
Me humbjen e kësaj lufte, Serbia e humbi edhe shpresën e fundit në
zgjerimin e vet territorial në drejtim të jugut. Tani asaj nuk i mbeti
gjë tjetër, vetëm të mundohet që ta ruajë edhe këtë hapësirë të cilën
e ka sot, se aty ekzistojnë forca të tjera separatiste nga të cilat
ekzoston mundësia që territori serb edhe më tutje të coptohet edhe të
mbetet në të ashruquajturin pashallëk i Beogradit.
Edhe pse qeveria serbe shihet se i ka humbur shpresat për nje
ekspanzion teritorial, në jug apo në perëndim, ajo pas shpalljes së
pavarsisë së Kosovës në vitin 2008 dhe mëvetësimit të Maqedonisë në
vitin 1991, ka ndërmarrë një akcion tjetër. Tani duke u nisur me
paragjykimet e mëparshëme se kinse këta popuj që i krijuan këto shtete
nuk janë në gjendje të administrojnë vetë, përkundër vendimeve të OKB
që kurkush s’ka të drejtë të destabilizojë rajonin, ajo nëpërmjet të
shërbimeve sekrete është duke u munduar që të shkaktojë destabilim.
Për vrasjet që vazhdimisht po ndodhin në Kosovë apo në Maqedoni, ajo
fajtorë i quan shqiptarët të cilën është duke i etiketuar si
fondamentalistë, radikale-islamistë, vrasës, terroristë, e çka mos
tjetër. Posaçërisht për Kosovën mundohet vazhdimisht që para botës të
krijojë një imazh krejtësisht negativ dhe johuman.