“O EDUKATË NJERËZORE, HYJNESHA MË MAGJIKE E BOTË”

Ne foto autorja

Historia është nëna e të gjitha ngjarjeve të këndshme apo të pakëndshme. Në një mënyrë apo tjetër, faktet historike na përplasin në portat e fatkeqësisë. Megjithatë, zbulimet shkencore janë mendimi ynë i parë, i arritjes së cdo gjëje, që nuk jemi të vetëm në universin misterioz. Më poshtë, do të sqarohen dsa nga kuriozitetet shkencore që na bëjnë të ndihemi të lumtur pambarimisht.

1. Popujt e Lindjes së Lashtë njihen ndër shpikësit dhe zbuluesit më të mëdhenjë në disa fusha shkencore. Arritjet e tyre në fushën e astronomisë dhe mjekësisë janë të mëdha. Ndër astronomët më të njohur arab ishte Gjilbër Al Tarik. Udhëtimi i tij në mbarë botën la gjurmë të mëdha në fushën e astronomisë. Në nder të tij, ngushtica që ndanë Eurpën dhe Afrikën e veriut mori emrin e tij NGUSHTICA E GJIBLARTARIT.

2. Alfabeti më i gjatë në botë është ai kinez, i cili numëron 72 shkronja dhe gjithësej 105 simbole. Ndërsa ai më i shkurtër është alfabeti kamboxhian gjithësej 7 shkronja.

3. Shkencëtari dhe fizikanti i famshëm hebre Albert Anjshtajn nuk kishte folur deri në moshën 9 vjecare. Sa që mësuesi i tij kishte thënë: Nuk do të pritet asgjë prej tij. Sot ky gjeni është baba i Fizikës.

4. Njihet si ndër popujt më të vjetër në botë, po aq edhe përvujtëria e tij është e madhe. Izraeli në vitin 1948 shpalli pavarësinë e tij. Jo shumë larg pavarësisë së tij, ky shtet arriti të krijoi në mënyrë artificiale të reshurat atmosferike (Borën dhe Shiun).

5. Kengurët për herë të parë u paraqitën në kontinetin e Autralisë. Në fillim u quajt Kanguru, që në gjuhën e vjetër australine i bie si kafshë kërcimtare. Sot, kemi kengurë në vende të ndryshme të botës.
6. Mesjeta njihet si periudha më e errët e historisë njerëzore. Përndjekjet e shumta të filozofëve dhe shkencëtarëve, si dhe vrasja e shumë mendimtarëve nga Kisha Katolike, ia ktheu personalitetin e heshtjes botës njerëzore. Papa Gregori (Gregori i madh), mori vendim: Të bënte testimin e njerëzve në fushën e leximit dhe atë të këndimit. Njerëzit që nuk dinin lexim dhe këndim, nuk mund të ishin pjesë e Kishës dhe Korit të saj.

7. Akademia e parë në botë ishte ajo e Platonit. Nxënës i tij ishte Aristoteli, i cili mq vonë u bë mësues dhe shkencëtar.Plato e themeloi Akademinë në vitin 387 p.e.s. Në hyrje të kësaj Akademisë shkruan: “Askush mos të hyjë në Akademi nësë nuk di gjeometri”.

8. Kurora është simbol i vendeve me system monark në botë, që mbahet nga mbretëresha dhe që bartet brez pas brezi në këto vende. Kurora për herë të parë u bartë nga mbretëresha e parë në Egjipt NEFERTITI, gruaja e faraonit Akhenaton. Poashtu, ky cift njihet edhe për ndërtimin e tempeullit të parë monotheist në botë me emrin “AL-AMARNA”.

9. Themeluesi i Turqisë moderne, Kemajl Ataturk  ishte një ndër liderët më me nam në rruzullin tokësor. Zhvillimi socio-kulturor dhe ekonomik e bën liderin më unik në botë. Karakteristikë e këtij lideri ishte ndërtimi i një shtëpie private në një kodër afër Ankarasë. Mrenda shtëpisë janë të ekspozuara të gjitha sukseset e liderit në fjalë. Poashtu, Brenda kësaj shtëpie gjindet edhe varri i tij. Qindra mijëra liderë botëror ishin present kur vdiq lideri modern turk.

10. Egjipti i lashtë njihej për pozitën e volitshme gjeografike, si dhe për zbulime të ndryshme sa edhe misterioze. Kur vdisnin njerëzin, pranë varrit të tij viheshin gjëra në bazë të profesionit që kishte. Një studim i fundit tregon vdekjen e një muratori që kishte ndërtuar një nga piramidat e Gizës. Pranë varrit të tij u gjetën shumë vegla të ndryshme të dorës.

11. Kur flitet për duhanin, menjëherë mendojmë për dëmtimin e shëndetit që ai na bën. Pikërisht, duhani u sjell pas luftës së dytë botërore nga SHBA-të në Eurpoë. Nikotina (helm përbërës i duhanit) emrin e mori nga një diplomat francez Jean Nicote, i cili e zbuloi atë dhe në nderë të tij e mori edhe emrin Nikotinë.

12. Inkasit e vjetër (Peruanët e sotëm) ishin popull politeist. Në kohën e perandorit Pashakutia, u bënin shumë nderime të vdekurve. Sa që në kohë të festave, të vdekurit nxirreshin nga varret dhe festonin bashkë me të gjallët. Pas rivarrimit të të vdekurve, iu jepnin me vete edhe gjësende më me vlerë. Mirëpo, në shekullin V pas Krishtit, në Peru është kthyer në Kishtërimin Katolik.

13. Testi i parë i intelegjencës u bë në Francë në vitin 1905, nga psikologu frëng Alfred Bine. Ai mori fëmijë të moshës 03-13 vjec për t’i testuar në të gjitha fushat, vecmas në atë të matematikës. Zulimi ishte pozitiv. Fëmijët ishin të aftë që t’i zgjidhnin shumicën e detyrave matematikore.

14. Lufta e parë për në botë llogaritet të jetë bërë mes fisit të Hititëve të Izraeli dhe forcave besnike të Faraonit Ramsesi II në Egjipt. Njihej me emrin “Beteja e Kadeshit”, që rezultoi me fitoren e egjiptianëve.

Përgatiti: Argjira Ukimeri (Pedagoge).

30.01.2016

Prizren.