Shpeshherë kamë thënë se krijuesit janë të guximshëm, janë heronj të llojit të vet sepse ndjenjat e tyre fisnike e shpirtërore i ndajnë me lexuesit.
Poetja Nazmije Zekolli- Mema me botimin e saj Oazat e jetës të parin deri më tani na sjell ngrohtësi me penën e saj.
Kur doli në mërgim pësoi një tragjedi shpirtërore do ta quaj humbjen e dorëshkrimeve të saj ku kishte një thesar mahnitës poezish.
Këtë e shpreh në vargun e poezisë “Poezitë e mia te tretura” mes tjerash thekson
A ka diku njeri
Të vullnetit të mirë
Të ma kthej në dorë poezinë
Që në të dikur pikturova fëmijërinë
Do të jepja gjithçka në botë
Poezitë e saj u bënë frymëzim edhe për kompozitorë dhe këngëtarë, vlen për tu theksuar kënga “Gentiana” e kënduar nga këngëtari i njohur Shkumbin Kryeziu. kënga “Pa ty” kënduar nga Qazim Menxhiçi dhe kënga për Kurbetin kënduar nga Lidije Pasoma.
Poetja me përvojë, lirshëm komunikon me lexuesin përmes vargut të saj, ajo shpeshherë dinë të jetë zë revoltues ndaj proceseve që i përjetuam si komb, siç e shprehu edhe në poezinë Oazat e jetës e cila u shpërblye me vendin e dytë në TPSH në vitin 1986.
Në këtë poezi zëri i saj revoltues shprehet mes vargjeve
Kacabunët bredhin fushave
S’brengosen për fatkeqësi
Këngë bretkocash
Deh gjarpërinjtë e uritur
Për ta gjaku im është ushqim
Ngrit zërin kundër vrasjeve që u bënë në demonstrata e vitit 1981 në pranverën studentore. Oaza e jetës është Kosova e rrethua nga shkretëtira, pushtuesi shekullor dhe një pjesë gjallëri mes asaj shkretëtire që mbajti të gjallë gjelbërimin për të thithur aromën e lulëkuqeve të ujitura me gjakun dhe djersën në oazën e jetës, por jo atë aromë lirie siç e donte poetja sepse ajo vdes por prapë rikthehet siç shprehet në vargun e mposhtëm;
E unë ringjallem
Për të njëmijtën herë
Të të dua!
Sa e sa herë do të lindë, por prapë pranon vdekjen për atdheun e saj.
Poezitë e saj gërshetojnë ndjesinë e vet njeriut si personazh se si jeta e sfidon me të pa priturat e saj dhe rrugëzgjidhja nga situatat e ndryshme që njeriu ynë ballafaqohet.
Ajo me pasion shkruan për dashurinë, bukurinë për më të dashurit e saj që e rrethojnë për prindërit, motrat, vëllezërit për vajzën e saj të dashur Egzonën dhe për etjen tonë shekullore për lirinë e ëndërruar dhe të gjakuar brez pas brezi.
Në poezinë e saj gjejmë shpresë, shqetësim një simbolikë e metaforë që mjeshtërisht i harmanizon në letrën e bardhë.
Si çdo krijues edhe Nazmija pati fatin të shkruajë në kohën e robërisë e zëri i saj i çjerrët për pushtuesin, por frymëzës për popullin shpërthente fuqishëm në orët letrare të fakultetin filozofik dhe manifestimin kombëtar TPSH të cilit edhe sot e kësaj dite i qëndron besnike me pjesëmarrjen e saj të rregullt.
Shkruan për qytetin e lashtë në poezinë “Vdes për ty Viciana”, si bij e tij shprehet:
Qytet i lashtë mos thuaj
Se një fragment të rinisë sime
Se kam lënë në një kalldrëm tëndin
Ca rrudha krenarie në fytyrën time.
Dëshirën e saj për lirinë dhe qëndresën e kombit tonë në idealin e tij dhe mes tjerash e gjejmë edhe në poezinë “Dosje e mbyllur” ku mes tjerash thekson:
Donit të humbnit çdo gjurmë Dardane
Dogjët shkatërruat çdo gjë
Që ishte e jona
Por rrënjët tona ilire
Edhe më thellë i lëshuam
Vetëm në trollin tonë
Mbijnë lulëbozhuret unike
Thashë se ju ishit vetëm
Dosje e mbyllur
E mykur në muzeun e turpit
Gjendja e rëndë sociale e njeriut të thjeshtë asesi nuk do i shpëtoj penës së saj të mbrehtë dhe revolucionare, kjo gjë më së miri shprehet në poezinë e saj “Peizazh varfërie”
Po të jetonte sot Migjeni
Unë nuk do të isha e trembur
Nga skamja e zymtë
E mllefi i jetë skëterrë
Do të isha mbretëreshë në vargun e tij
Si refren mallëngjimi
Në çdo poezi
Çka të themi për fund për poeten e cila u bë sinonim i qytetit të saj të lindjes, u bë një zë i fuqishëm kundër pa drejtësive që përjetoi kombi ynë, u bë zë shprese për njerëz varfanjak një zë humanizmi e fisnikërie.