Pjeter Jaku, cikel poetik

 

Emigrantët

 

Në çantën e shpines i moren udhët

Malet, mungesat  dhe andrrat

Në sy i moren kullat dhe pemët.

Shtigjet dhe krojet ua lane nënave

Grave u lanë foton e martesës

Në dhomën e gjumit,

Pa gjumë t’i linin.

Motrave ua moren lotin.

Kudo që shkuan,

S’e humben kthimin!

 

Drita dhe Dita dhe Dielli…

 

Dita nxori diellin nga gjoksi

Shenjtorin e parë, që thonë

U lind nga brinjët tona

Për t’u rritur në sy

Drita dhe Dita dhe Dielli

U bënë Dashuri!

  

Kronikë ardhjesh

 

Se si vjen ti nganjëherë

Si një stinë në sytë e mi

Herë më sjellë dimër në verë

Herë më sjellë një vjeshtë me shi

Hera – herës bubullimen

E takoj n’ veshtrimin tënd

Sa t’ia kthej mengjesit shpinën

Vjen mesdita të më dhemb

Luleve që nuk kanë lindur

U kujton një stinë t’acartë

Kur vjen ti më ngrohin syrin,

Sa  të shoh më digjen fjaltë!

 

 

Fjala

 

Ra fjala n’fjalë  e s’u mbyt

N’vesh ra fjala

E desh u bë plumb

N’mendje ra fjala,

Ajo e përcolli te shpirti.

At’herë  shpëtoi

Sizifi!

 

 

Thirrja e Mares

 

Përtej muzikes dhe haresë

Që shtypte naten lajkatare

Papritmas udhëtoi një ftesë

Që e denonte fjalen ndarje.

 

Atje kish natë e kish vall’zim,

Por Mara hiç nuk ndjehej mirë

Tërbohej mbrëmja në tërbim

Kur kish menduar të më thirr!

 

E gati-gati në të qarë

Ma shprehu Mara një merak:

“Sa mirë do ishte t’kishe ardhë

Me ne të ishe këtë natë!”

 

Ndodhej  Mara në Atdhe

Për herë të parë me njërin prind

Aspak e lehtë s’ishte për të

Për një të lindur në Amerikë!

 

Ngjitje

 

Varem  mjegulles që puth Munellen

I dehur si dita në mëngjes

Sikur të kisha fjetur me hënën

Nga  froni ëndrëën mos ta zbres!

 

T’u ngjitem pishave gjer në majë

Mbi degë të bredhave të fle

Mbi supe natën do ta mbajë

Të mos pendohem për këtë.

 

Një ditë vere do trokas

Në gjoksin tim, ndoshta që nesër

Gjinkalla kokën do ta plasë

Në gjoksin zjarr të Munellës!

 

Të dehur ketrat nga bim’sia

Kur gurët nata s’i përgjumë

Do ndalen krojeve të jeshilta

Duke kërcyer udhë pa udhë!

 

Do t’i kreh pishat frymë e lehtë,

Kur merr Munellën për t’u ngjit

Nuseve në mëndje se ç’u shkrep

Ta shpallin shtratin  Republikë!

 

Ngashmëri

 

Vargjeve po u bjenë flokët

Si dhëmbët e kohës së ligë

Vit për vit e filluam vitin

Me një ditë,

Vit për vit me një datë

Shekujve u dhamë frymën tonë

Futyrën tone kohës ia dhamë

E  bëm  kalendarë!

  

Lëngata e krymbave

 

(Sipas Azem Shkrelit)

 

Sapo fillojnë me çue kryet

zhvendosin koken në bisht

Ecja së  prapthi

Është e vetmja mundësi të leviz!

Në sojin dhe fenë e tyre

Duan të ndjehen mbretër,

Edhe në i ndafsh  në mes

Secila gjysëm ecen….

Vijnë  përherë nga ligësia

Tkurren e mblidhen si gisht

E desin tuj hangër veten

Nga  lëngata e të cofunit

Krymbërisht!

 

 

Të paktën pak…

 

Të paktën më dërgo pak qetësi

Këtë natë bubullimash pa shkak

Një tufë më fjalë të ëmbla m’i dërgo,

Të paktën pak!

 

M’i nis dy tri vetëtima si të tuat

I meritoj dy tri puthje, i kam hak

Dy tri shpresa i pres sonte,

Të paktën pak!

 

M’a nis një lajm të mirë nga Shqipëria

Jo veç fyrje, vrasje dhe gjak

Çdokush si unë pret më tepër

Por, të paktën pak!

 

Gusht, 2014

 

Nuk e di

 

Nuk e di s e ku është mendja jote tani

Në kërkim të Odiseut apo të heroit,

Pal Ndue Shkembi:

Në pritje për t’i hequr qyshkurjen e dhimbjes,

Në pritje për t’i larë këmbët

Si dikur Kanuni e thonte!

Nuk e di a të sillet në rretheçarkjen e mendjes

Edhe kur trurin e  ka pushtuar gjumi

Mbledhur këmbët si për t’u mbrojtur nga

Toreaodrët…

Pash Zotin më thuaj se nuk e di:

Pali me Nduen

Dhe me Shkëmbin

Kur do të mbrri?!

 

Ç’është Atdheu?

 

Teritor gjeografik në trupin e  çdo njeriu

Me lumenj që vrapojnë nga lindja në vdekje

Në damarët tonë nga veriu në jug

Iniciale në shkallen më të lartë të zvogëlimit

Identitet rilevues i një statusi të posaçëm

Që ka vetëm një emër!

 

Pllajë livadhore si një fletë e bardhë,

Ku secili shkruan vetëm në gjoksin e tij

Një hartë precize me detaje historike

Ditëlindjen e çdo levizjeje!

 

Shkëmb qendrese në kufirin e secilit pol

Mbartur në  ëndrrën e secilit lis

Si guri i shpresës duke kërkuar shpëtim

Përherë drejt vendit tënd u rrokullis!

 

Në dasmën e Ditës

 

Mbytet dita në gërnetë

Krejt për qef n’ qefin e  vet

Pelcet nata copa-copa

Rr’zohet kanga, ngrihet hopa

Bie daullja në t’aguar

Ngrihet vallja fluturuar

S’dihet në është ditë a natë

Në do vij mëngjesi prapë

Pambarim po vallëzon nata

Zot na i ruj vdekjet nga kanga!

 

Porosi

 

Sinqeriteti i hijes,

Rrëzimi i maleve,

Kohë e gjunjëzuar,

Letër Mark Munellës,

Plasja e vetëtimes,

Bujaria e  lisit dhe

Rezoluten e revoltave

Do t’ua lë porosi

Lisave  të mi.

Mund të jenë

Palna gjethemëdha

Ku në secilien

Mund të shkruash

Një histori,

Pisha dhe ahe

Të gjatë

Si pena që shkruajn

Në qiell,

Nuk i dua dëllinja

Qerdhe lepujsh

Frikacakë.

 

Pishtari

 

Një shkëmb  i ndezur udhëtonte

Shtigjeve të Munellës.

Si një kaproll i vetmuar

I printe ngjitjes.

Majë më majë

Një pishë e ndezur

Në kërkim të drites!

Brënda brinjëve

Të shkëmbit

Përflakët flaka.

Asnjëherë në Munellë

Nuk mbrrin nata!

 

Vitet

 

Sot era m’i solli gjethet brenda

Si vitet e ngrëna

Nga hëna dhe mbrëmja

Disa të grisura të gjitha të rëna

Nga s’di se ku, nga s’di se ç’pemë

Edhe pse ballkonin e pastrova mbrëmë,

Ato u mplaken dhe nuk e dine,

Që paskan rënë!

 

Frika e dehjes

 

Dionisi vdiste kur shtypej rrushi

Vetëm nga frika e dehjes

Atë e vriste më shumë se nata

Arratia e mendjes!

 

Kur të plakem

 

Kur të plakem, thëm, u plaksha porsi gjethja përmbi degë

Marrsha ngjyrat që natyra i falë vjeshtës shegë më shegë

Bardhë u befshin floktë e bardha, ku s’ka mbetë një fije e zezë

Si një pishë që ruan malet, si një yll që qiellin ndez!…

 

Pse   si unë ka çelur dardha, e veshtroj e rri e pres…

Që dhe vitet t’i mumëroj e më pas të mund t’i zbres

S’e mbaj mend se si u ngjita, gjer ketu si paskam ardhur?…

Te pasqyra u habita, që kaq befas qenkam zbardhur..

 

Me të vetmen gjë që di, qenkam bërë më i pashem.

Rrotull meje, gjithsesi, flasin qeshin, plot të ngjashëm…

Më i pari, Xhip Ejupi, nuk po di se nga t’ia mbajë,

A ta marrë,ta çojë te klubi, sa mëngjesi se ka parë.

 

Kur shoh shokët thëm më vete, sa të plakur qënkan bërë

Thua dhe ata për mua t’njëjtën gjë ta kenë thënë!

Dhe pastaj mendojmë të shkojmë dhe atje ku s’kemi qënë

Ditë për ditë e gjithë javën. nga e hëna në të hënë.

 

Do mundohem sa të mundem, t’mos rrëzohem asnjëherë

Se kur isha krejt i ri gjunjët kurrë s’më janë prerë

Do të bëhëm Odise, po jo kurrë Homer i verbër

Si shkrimtari Mark Twen s’do të shkoj në botën tjetër.

 

Të mendoj si Baca Keqë pleqëria vjen si gjumë

Do t’i bindesha  Bibles, edhe për një jetë më shumë

Me poet Mensurin shpesh bisedojmë gjërë e gjatë

Se si mund të vij pleqëria, pa u ndjerë e pa u plak.

 

Se do jemi kur s’do t’ jemi, se s’do thahemi si lumë

Kur vjen vapa përcëlluese e tenton të ulë në gjunjë

Prapë se prapë e përsëri them më vete ndonjëherë

E dua plakjen si rininë, n’moshën time le të bjerë.

 

Me pak dhimbje të durueshme, jo më vuajtje të pacak

Sepse dhimbja edhe vuajta janë dy përrenj që i lag

Që i lag edhe i mbush me dekada mosha jonë

Me qendresën për të mbetë me të gjallët përgjithëmonë.

 

Por e por e por të lodhur, do të plakemi e do shkojmë

N’kemi bërë gjë të mirë, disa vjet do na kujtojnë!

 

Kur të plakemi…Kur të shkojmë!

 

 

Thyerja e gotes

 

Nuk u thye se une desha

Copë me  copë u bë se qesha

Dy tri herë mes miqsh e ndesha

Me dy fjalë të mira e vesha

Ish dhjetori i acartë…

Gota thyhet bash si gratë!

 

 

Rikthim

 

Në parcelën 21 të fermës në Rrilë

Në verën e nxehtë të një viti pa emër

Kisha harruar emocionet e një ditë të gjatë

Përherë e më shumë mendoja se kisha harruar krahtë!

 

Atje harrova ditën e paharruar tek kthehesha me Floren

Atje lashë dhe mendjen, atje harrova dhe doren

Tek shtërngoja gishtat  e saj me një vibrim të ndjeshëm

Të një dashurie që vetëm ashtu ditem e u  deshëm!

 

Ishte viti iks në një muaj vere, në një ditë të gjatë

Po mbytej në ikjen e  shpejtë, në perëndimin e zjarrtë

Pa thënë asnjë fjalë, pa e puthur as ajrin, as buztë

Kur mosha na rrinte si një bluz e ngushtë!

 

Bash për këtë u riktheva njëherë në po atë vend

Më shumë se dyzet vjet më vonë, një ditë të lodhur

Në një verë të shurdhët që rëndonte si shkëmb

Në një perëndim naiv, sikur asgjë s’kish ndodhur…

 

Floren s’e pashë, nuk e gjeta ku e kisha lënë atëherë

Bari ishte , thujase i njëjte, me të njëjtën ngjyrë

Ndoshta dhe toka mbante nxehtësinë e së njëjtës vlerë

Të përjetimit tonë të rrallë që patëm atë ditë.

 

Mbuluar sytë nga turpi , për çka kurrë nuk bëmë

Floren e kishte shtrirë vdekja me fytyrë nga dielli

Si një lule e mbjellur së prapthi, krejt si një pemë

Më veshtronte nga lart e sikur zbriste nga qielli…

 

“Patriotizem” i vonuar

 

Sa e lënë Atdheun,

U kujtohet Flamuri.

Me një mundim shekullor,

Duke kapur lirinë,

Flamurin torturojnë!

E vënë në gjoks e në shpinë

Të gjorin e gjorë!

 

Shkruajn për veten

Dhe askush për ta,

Se si ua “thyen” dhëmbët,

Kokat  dhe brinjtë!

Vishen e zhvishen me flamur,

Pa e pasë një dhëmb të thyer

Pa u lënduar kurrë!

 

Ngarkuar me ëndrra çalamane

Zbresin historisë së tyre

Si heronj të harruar!

Me  foto demostratash

Nëpër duar!

 

Teprica  patriotike e tyre

Shihet veç larg atdheut.

Në xhaketat extra large

E me  kollaret burgosur

Fle  frymëmarrje tërbuese

Qe shfryn histori banale,

Të cilat s’mund të jenë

As subjkete t’një andrre!

 

Marrin frymë me dhimbje deklaratash

Duke udhëtuar monopatesh me tërbim

U duket se fluturojnë majave

Të denuar me vet’harrim!

 

Qeshin ditët dhe datat, dhe udhët

Duke kërkuar të vetmen plagë nën brinjë

Që kur të vdesin deshmitë dhe ditët

Në fronin patriotik të vijnë…

Mos o Zot,

Amin!

 

 

 

“Fabulisti”

 

 

Një qose i lëmuar,

Me flokë të galtë,

Të shkruaj ka filluar

E t’i tredhë fjaltë.

 

Në një moshë të vonë

E një mendje  të zezë

Mendonte me lapsin

Te vrasë e të presë.

 

Kurrë s’u bë shqiponjë

Shpend i mirë kurrë

Ma sa  një bullar

Nuk u bë as burrë!

 

E pra hiqej tepër,

Si një gurë i rëndë

S’kishte lind ende

Të na shiste mend!

 

Alkimi e tij

Turli farë përzjerjesh

S’i dha kurrë mundësi

T’u printe të tjerësh!

 

Krejt  si korb i lodhur

Zi edhe më zi

Fliste veç me veten

Për  “vepren” e tij!