Aty ku 11 vjetë më parë qendronin Dy Kullat Binjake simbol i ekonomisë së fuqishme amerikane, do të ngrihen 7 ndërtesa më të larta dhe më të fuqishime për të treguar se SHBA dolën më të forta pas ngjarjeve të 11 Shtatorit 2001

LOWER MANHATTAN – NEW YORK CITY : Ish komleksi i njohur në të gjithë botën, simboli i ekonimisë së fortë amerikane, World Trade Center – Qendra e Tregëtisë Ndërëkomobëtare , i përbërë para 11 vjetësh nga shtatë gratacela, mes tyre dy ndërtesat më të larta në botë Kullat Binjake, të cilat u inaguruan në vitin 1973 u rrëzuan nga sulmet e kamikazve më 11 shtator të vitit 2001 të drejtuara nga kryeterroristi Osama bin Laden, i cili u vra në 1 maj në Pakistan.

Ndërsa tani, 11 vjetë më pasë në vendin e quajtur Qendra Tregëtisë Ndërkombëtare me pesë gratacela dhe muzeun përkujtimor, duket se po kthehet përsëri krenaria amerikane, në të njëjtin vend – ku 11 vjetë më parë gjithçka ishte shkatërrimtare . Aty do të ngrihen disa ndërtesa të larta nga të cilat njëra prej tyre do të jetë më e larta në hemisferën perendimore 110 kate dhe do të thirret Kulla e Lirisë – ndërtesë kjo që në shikim nga larg duket qartë ballëpërballë në një distancë të shkrutër duke vështruar me Statujën e Lirisë, në këndin tjetër të ishullit.

Nëdërtesa që po hedh shtatë, dhe ka përfunduar si “karabina” kunstruksion, pritet të inagurohet zyrtarisht në vitin 1913, me lartësinë e saj prej 513 metrash, ka për të zënë vendin e parë si gratacela më e lartë e Shteteve të Bashkuara, duke lënë pas Kullën Willis në Chicago – Çikago.

Në pamjen e saj madhështore në pjesën e poshtme të qytetit të Manhattanit – Nju Jork, skyscrapers – qiellgërvishtësi ose gratacela e re do të zëvendësojë dy Kullat Binjake, që rrëzuara 11 vjet më parë në vendin që thirret tani Groun Zero – Kuota Zero,nga dy avionët e marrë peng nga kamikazët e Al Kaedas, drejtuar nga Muhamed Atta.

E nisur në prill të vitit 2007 dhe me një kosto prej 3 miliardë dollarësh, kulla e re do të përfundojë në vitin 2013. Ajo do të ketë 104 kate ose 110 kate, me një sipërfaqe për zyra prej 242 metra katrorë, një restorant të klasit të lartë dhe struktura transmetimi.

Historia e saj ka qenë e gjatë dhe me pengesa. Projekti orgjinal, i hartuar nga arkitekti Daniel Liberskind, pësoi një sërë modifikimesh si pasojë e masave të rrepta të sigurisë të kërkuara nga zjarrfikësit.

Gjegjësisht, në vendin ku para 11 shatorit 2001 ngriheshin Kullat Binjake të kompleksit World Trade Center, aktualisht janë duke u zhvilluar punimet për ndërtimin e një qendre të re tregtare. Me projektin e ri është menduar që në vend të dy kullave, këtë radhë të ndërtohet vetëm një e tillë, dhe disa të tjera për rreth saj. Ky qiellgërvishtës, i cili, do të konsiderohet si zemra e re e New York-ut, do të ketë një lartësi simbolike prej 541 m që do të thotë 1776 feet – këmbë e lartë, sipas matjes amerikane. Është zgjedhur ky numër pasi 1776 është viti i pavarësisë së SHBA-ve. Përreth kësaj qendre të re tregtare do të ndërtohen edhe tri kulla të tjera më të ulëta. Në këtë zonë është menduar edhe ndërtimi i një muzeu në kujtim të 11 shtatorit. Projekti final i aprovuar në 2006 pritet që të përfundojë brenda vitit 2012, për muzeun.

Kompleksi Qëndra Botërore e Tregëtisë tashmë me një konstrukt të ri dhe pamje tjetër ka arritur deri në katin e 100-të. Ndërkohë që ndërtimi i saj do tëvazhdojë deri në katin 104 ose 110, në një lartësi prej 540 metrash, duke u bërë kështu përsëri ndërtesa më e lartë në New York, dhe më e larta në SHBA- pas asaj në Çikago – Kullën Willis. Përfundimi i saj është menduar të bëhet në vitin 2013. Deri tani dihet se vetëm ajo që quhet Memorial Park, do të jetë gati përkohësisht në këtë 11 vjetor të sulemeve tragjike ku humbën jetën afro tre mijë njerëz të pafajshëm. Memorial Park do të jetë një hapsirë meditimi dhe reflektimi, kanë menduar autoritetet njujorkeze,dhe do të hapet për publik si Muzeu Kombëtar për viktimat e 11 shtatorit në ditë e shënimit në të njëjtin vend ku më parë ndodheshin dy Kullat Binjake, për shënimin e 11 vjetorit të sulmeve.

Memoriali është i ndërtuar i tëri mbi sipërfaqen ku ka qënë gjurmët origjianle të dy Kullave Binjake, ku midis ambjenteve është krijuar dhe një mjedis me pemë dhe një shesh publik ku gjenden edhe dy pishina, sejcila perj tyre me shtarvanë . Përgjatë tyre gjendet dhe muzeu për ekspozitat dhe artfaktet, për t’i bërë të ditur vizitorëve mbi ngjarjet e 11 shtatorit, ku rreth 3000 njerëz humbën jetën e tyre.

Mes tyre edhe tre shqiptarë: Në 11 shtator 2001, edhe kombi ynë – kombi shqiptarë, hyri edhe kësaj rradhe në historinë e heronjëve Amerikan, me tre emra, që do të mbeten simbol i kësaj ngjarje tragjike, dhe do të kenë pjesën e tyre në njërin prej këtyre pavionëve të këtij muzeu. Mon Gjonbalaj, Simon Dedvukaj dhe Rrok Camaj, janë tre emra, të cilët do të kujtohen në mote, në këtë muze si dëshmi e gjallë, se ne kombi shqiptarë – jemi Shqiptarë në rradh të parë, por, jemi edhe Amerikan.

Ajo që do të quhet tash “One World Trade center” dhe simbolizon ish World Trade Centrën – Qëndrën Ndërkombëtare Tregtare , është projekt i dizanjuar nga artitekti David Childs. Kjo hapësirë është planifikuar të zërë një hapsirë prej 2.4 milion metra katrorë për hapsirat e zyrave, një vend vëzhgimi, dyqane, klube, restorante,dhe ambjente të tjera tregtare.

Në këtë vend në formë “caqesh” do të ndërtohen 7 gradaçiele – qiellgërvishtës të vendosura së bashku dhe të kombinuara me njëra tjetërën nga ana artitekturore – me të njëjtin dizanjë. Kulla e dytë me e larta është planifikuar të jetë 88 kate, dhe është e dizanjuar nga një tjetër artitekt. Ajo do të pagëzohet me emrin Kulla 2 – Tower 2, nga adresa e rrugës së saj, që i bie në 2-th Street,. Përndrydshe ajo do të ketë një hapësirë zyrash dhe ambjente të tjera të parashikuara aty brenda saj, prej 2.8 milion metra katrot.

Ndërsa një gradaçiele tjetër po aty në këtë shesh i cili pas 11 shtatorit është thirrur Kuota Zero – Ground Zero, do të jetë një ndërtesë shitoresh, të cilat do të zënë sipërfaqen më të madhe. Dhe ndërtesa tjetër që është në kombinim me ndërtesat e reja në këtë vend do të jetë një ndërtesë përafërsishtë 300 metra e lartë, dhe mendohet të jetë zyra qëndrore e asaj që quhet Port Authority – New York New Jersey – Autoriteti Portual i Nju Jorkut dhe Nje Xhersit

NYC: National September 11 Memorial and Museum